Jaskra dziecięca.

Jaskra młodzieńcza – co warto wiedzieć?

Jaskra młodzieńcza to rzadkie schorzenie, które może prowadzić do uszkodzenia nerwu wzrokowego. Dzieje się tak z powodu wysokiego ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Choć może pojawić się w każdym wieku, często przebiega bezobjawowo, co utrudnia diagnozę. Uważa się, że genetyka odgrywa tutaj dużą rolę.

Rodzaje jaskry u dzieci

Jaskra młodzieńcza występuje w dwóch głównych formach: pierwotnej i wtórnej. Pierwotna obejmuje jaskrę wrodzoną i jaskrę otwartego kąta (JOAG). Ta ostatnia jest szczególnie rzadka. Badania pokazują, że czynniki genetyczne, wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe oraz przynależność do rasy afroamerykańskiej mogą zwiększać ryzyko wystąpienia jaskry.

U wielu dzieci z jaskrą występuje krótkowzroczność. Badania genetyczne nie są powszechnie stosowane w diagnozie, ale mogą pomóc zrozumieć przyczyny choroby. W jaskrze problemem jest dysfunkcja kąta rogówkowo-tęczówkowego. Jest to zaburzenie, w którym struktury anatomiczne w miejscu, gdzie rogówka łączy się z tęczówką, nie działają prawidłowo, co utrudnia odpływ płynu w oku, prowadząc do wzrostu ciśnienia.

Przyczyny i diagnostyka

W jaskrze młodzieńczej wzrasta opór w odpływie płynu wodnistego, co wynika z nieprawidłowości w strukturze tkanki oka. Choroba ta jest dziedziczona w sposób dominujący i często związana z mutacją w genie MYOC (gen ten koduje białko - miocylinę). Ta mutacja powoduje produkcję zmienionej miocyliny, białka wpływającego na funkcjonowanie struktur oka odpowiedzialnych za odpływ płynu.

Diagnostyka jaskry u dzieci jest trudna i wymaga spełnienia co najmniej dwóch z czterech kryteriów: wysokiego ciśnienia w oku, zmian w nerwie wzrokowym, zmian w rogówce lub zaburzeń w polu widzenia. Jaskra często nie daje objawów, ale gdy się pojawiają, mogą obejmować pogorszenie ostrości wzroku, rozmazany obraz czy ból oczu.

Leczenie

Leczenie jaskry u dzieci zaczyna się zwykle od leków obniżających ciśnienie wewnątrzgałkowe. Jeśli leki nie działają, konieczna może być operacja. Badania wskazują, że dzieci, u których od razu przeprowadzono operację, mogą mieć lepsze wyniki niż te, które zaczynały od leczenia farmakologicznego.

Leki stosowane w leczeniu jaskry obejmują z pochodne prostaglandyny (związki chemiczne w organizmie, które działają jak hormony i są zaangażowane w regulację różnych procesów, takich jak stan zapalny, skurcze mięśni gładkich i kontrola ciśnienia krwi), które pomagają kontrolować ciśnienie w oku. Jednak te leki mogą mieć skutki uboczne, zwłaszcza u dzieci. Jeśli leczenie farmakologiczne nie przynosi rezultatów, rozważa się różne rodzaje operacji.

Rodzaje operacji

Operacje przywracające naturalny odpływ płynu: takie jak goniotomia czy trabekuloplastyka laserowa, które poprawiają naturalny przepływ płynu w oku.

Operacje tworzące nowe drogi odpływu: np. trabekulektomia, która tworzy nową drogę dla odpływu płynu.

Sztuczne przetoki drenujące: mniej inwazyjne metody, które obejmują implanty lub tworzenie sztucznych drenaży.

Operacje te mają swoje zalety i wady, a wybór metody zależy od wieku dziecka, zaawansowania choroby i ryzyka powikłań. Leczenie jaskry u dzieci jest skomplikowane i wymaga indywidualnego podejścia, regularnego monitorowania oraz dostosowywania terapii do potrzeb pacjenta.

Choć obecne metody leczenia skupiają się głównie na łagodzeniu objawów, badania nad przyczynami jaskry i terapiami genowymi mogą w przyszłości przynieść bardziej skuteczne rozwiązania.

 

 

*Artykuł na podstawie pracy lek. Agnieszki Troniny, dr hab. n. med. Erity Filipek. 
Okulistyka po Dyplomie - Jaskra młodzieńcza – patofizjologia, objawy i leczenie